Türkiye'de okuyan 4. sınıf öğrencileri matematik ve fen bilimleri alanında yapılan önemli bir uluslararası değerlendirmede Avrupa birincisi oldu! Aynı değerlendirmede Avustralya'da okuyan 4. sınıf öğrencileri ise şimdiye kadarki en iyi sonuçları elde ettiler. Ayrıca, sınava katılan 8. sınıf öğrencileri de aynı başarıyı gösterdi.

Bu makale, The Conversation kaynağındaki Avustralya'ya yönelik incelemenin zenginleştirilmiş bir çevirisidir. Dolayısıyla özellikle Avustralya verileri incelenmektedir. Ancak Türkiye'nin göstermiş olduğu yüksek başarıya da kıyaslamalarda yer vermeyi ve böylelikle içeriğin perspektifini genişletmeyi hedefledik.

TIMSS Nedir?

TIMSS, Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması'nın (İng: "Trends in International Mathematics and Science Study") kısaltılmış adıdır. TIMSS, her dört yılda bir yapılmaktadır ve 1995 yılından beridir devam etmektedir. 2023 yılında, 64 ülkeden toplamda 650.000'den fazla öğrenci bu teste katılmıştır. Testi her 4. ve/veya 8. sınıf öğrencisine uygulamak mümkün değildir. Eğer bu yapılmaya çalışılırsa çok uzun sürer ve bir o kadar da maliyetli olur. Bu sebeple geneli temsil bir grup öğrenci örnek alınır. Avustralya'da bu grup, 559 farklı Avustralya okulundan 13.912 öğrenciyi kapsamaktadır.

Test tamamen çevrim içi olarak uygulanmıştır ve çoktan seçmeli ile kısa yanıtlar gibi geleneksel test unsurlarından oluşmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin bir grup animasyonlu ekran aktivitesinde bir bilimsel deneyi tekrarlayabilecekleri interaktif unsurlar da yer almaktadır. Öğrenciler ve okullar ayrıca araştırmacılara, öğrenme sürecinde içinde bulundukları bağlam hakkında daha fazla bilgi vermek amacıyla anketler yaptılar.

TIMSS, 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerini inceleyen Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Araştırması (İng: "Progress in International Reading Literacy Study", PIRLS) ve 15 yaşındaki öğrencilerin matematik, fen ve okuma becerilerini inceleyen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (İng: "Programme for International Student Assessment", PISA) ile birlikte Avustralya'nın katıldığı üç uluslararası değerlendirmeden biridir. Bu, Avustralya'nın 3, 5, 7 ve 9. sınıflar için temel okuryazarlık ve aritmetik becerilerine yönelik NAPLAN testine ektir.

Pexels

Ne Değişti?

Avustralya'daki 4. sınıf öğrencilerinin sonuçlarındaki iyileşmenin büyük bir kısmı, çok yüksek performans gösteren öğrencilerin oranındaki önemli artıştan kaynaklanmaktadır. Bunlar, kendi yıl seviyeleri açısından değerlendirildiğinde ileri düzey performans gösteren öğrencilerdir. 2023 yılında her sekiz Avustralyalı 4. sınıf öğrencisinden biri matematikte ve her altı öğrenciden biri de fen bilimlerinde çok yüksek performans göstermiştir.

Bu durum, Avustralya'nın belirlediği "Ulusal Yeterlilik Standardı"na (öğrencilerin o yıl düzeyinde beklenen temel becerilerden daha fazlasını göstermesi gereken standart) ulaşan öğrencilerin oranının yükselmesine katkı sağlamıştır. Bu oran, 1995'ten bu yana 4. sınıf öğrencilerinin matematik sonuçlarında %11 puan ve fen bilimlerinse ise %12 puan artmıştır. 8. sınıf öğrencilerinin performansı ise 1995'ten bu yana önemli bir değişiklik göstermemiştir.

Bazı Parametrelerin Kıyaslanması

Testi yapan ülkeler arasında Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Japonya ve Almanya yer alırken Çin ve Hindistan yer almadı. Hem iki alan arasında hem de yaş gruplarında genel olarak en iyi performans gösteren ülke Singapur oldu. 4. sınıf fen bilimlerinde sadece dört ülke Avustralya'dan daha iyi performans gösterirken, yedi ülke 8. sınıf fen bilimlerinden daha iyi performans göstermiştir. Matematikte ise 8. sınıfta sekiz ülke, 4. sınıfta ise 14 ülke Avustralya'nın önüne geçmiştir.

Avustralya'nın önüne geçen, 4. sınıflar fen bilimleri alanında Avrupa birincisi ve 58 ülke arasında dünya dördüncüsü olan Türkiye ise puanını, 2019'a göre 44 artışla 570'e yükseltti. Türkiye'nin 4. sınıflar düzeyindeki ortalama matematik performansı ise TIMSS 2011'den beri sürekli artış gösterdi. Türkiye'nin TIMSS 2023 matematik puanı 2019'a kıyasla 30 puan artış gösterdi.

Erkekler Kızlardan Daha İyi Performans Sergiliyor

Hem 4. sınıf hem de 8. sınıflarda Avustralyalı erkekler hem matematik hem de fen bilimlerinde Avustralyalı kızlardan daha yüksek puan elde etmiştir. 4. sınıflar matematikteki elde edilen puanların cinsiyete göre kıyaslanması, katılımcı ülkeler arasında en büyük farklardan biriydi. Genel olarak, çok yüksek performans gösteren erkeklerin oranı kızlardan daha fazladır. Örneğin, 4. sınıfta her altı erkekten biri matematikte çok yüksek performans gösterirken, bu oran kızlarda her on kişiden biri için geçerlidir.

Önceki uluslararası değerlendirmeler, kızların matematikte erkeklerden daha az özgüvene sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Öğrencilerin kendine olan güvenlerinin başarılarıyla bağlantılı olabileceği de düşünülmektedir.

Kız öğrencilerin matematik ve bilim alanındaki ilgilerini artırmaya yönelik çalışmalar yapılması, kalıp yargıların kırılması ve bu konularda bilinçlendirme faaliyetlerinin düzenlenmesi çok kritiktir. Benzer sonuçlar bilim ve akademinin pek çok sahasında ortaya çıkmaktadır ve ne yazık ki bunun temeline sosyal olguların yattığı düşünülmektedir.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

TIMSS sonuçları bir ülkenin eğitim sistemindeki eksiklikleri, güçlü ve zayıf yanlarını göstermek için yeterli olmasa bile önemli bir kaynaktır. Bu tarz uluslararası değerlendirme testleri, ülkelerin diğer ülkeler ile olan başarı durumlarını kıyaslayabilmesi ve eğitim sistemlerini daha iyi noktaya taşıyabilmek için gerekli adımları atması açısından önemli bir göstergedir.

Ayrıca TIMSS, eşitsizlikler ve/veya sosyoekonomik durum gibi etmenlerin etkisini de ölçmeye yardımcı olmaktadır. Örneğin, cinsiyete göre başarı dağılımındaki dengesizlik, eğitim sisteminin veya sosyal faktörlerin bir yerlerinde sıkıntılar olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Bu dengesizliği kapatmaya yönelik çalışmaların desteklenmesi ve politikaların geliştirilmesi önem taşımaktadır.

Son olarak ülkemiz gençlerinin göstermiş olduğu üstün başarıyı tebrik ediyoruz! Geleceği bilimle inşa ettiğimiz ve gençlere bilim kültürünü aktardığımız sürece daha büyük başarılara imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Ancak bu, tek bir değerlendirme ile varılabilecek bir sonuç değildir. Pek çok akademik çalışma, bilim kültürünün eğitim müfredatı içerisinde yer almasının öğrencilere önemli katkılar sağladığını göstermektedir. Bu tarz testler ise bunun sadece bir göstergesidir. Umuyoruz ki Türkiye'de bilim ve matematik eğitimi daha iyi bir noktaya gelecektir. Bu; eğitim kurumlarının, öğretmenlerin ve yetkililerin üstün gayretleri ve titizliği ile ulaşılabilecek zorlu ama bir o kadar da kritik bir hedeftir.